Article Author: G. Chronopoulos & G. Hagivassilis

…Κι εγώ της έλεγα, ότι δεν είναι όμορφο, ω!, μη μου το θυμίζεις. Και μου το γύρισε στο στρατό, τιμές, αστέρια, λεβεντιές… Κι ύστερα μου άρχισε ευθύνες, μεροκάματο, ξενιτιά, ζωή με μέτρο και υποχρεώσεις. Την έκοψα, είπαμε ότι δεν είναι όμορφο… καλά, καλά τα κατάφερες σώπα και πολύ σου και καλό σου.  Της λέω «Μωρή, εγώ ζω όπως ζούσα κι έχω τις βαλίτσες μου έτοιμες για το μεγαλο ταξίδι, αλλά δεν βιάζομαι. Και εκείνη την τραγική αλήθεια, που όλη την αποδιώχνουν την έχω πλέξει στα μαλλιά σου και θέλω μη με απαρνηθείς μέχρι το τέλος…

…Αλλά η Δάφνη δεν ήταν μόνο εντυπωσιακή στην εμφάνιση της σε κείνον το χορό. Ήταν πάντοτε κυρία, πάντοτε διακριτικιά και διακριτέα στην κοινωνία της τότε παροικίας. Με μητέρα Αυστραλέζα, πολύ κόσμια, πολύ  κυρία, που όμως είχε αργαλειό στο σπίτι της, χρυσοχέρα και ευγενέστατη. Η Δάφνη παντρεύτηκε στον πόλεμο και το νυφικό της ήταν…πλεχτό. Το έχω δει και νομίζω έχει πάει στο Μουσείο!. Με το πιο λεπτό μαλλί, ένα αφράτο φόρεμα που πρέπει στη λεπτή και μικρόσωμη νύφη να ήταν εντυπωσιακό…

…Κι έρχεται η μνήμη του Λεωνίδα. Έρχεται, που λες, τις προάλλες ένα πρωί ο Φώτης Χαρίδημος, φίλος παλιός και πατριώτης που είχα καιρούς να τον δω, όπως συμβαίνει συχνά, καθώς μας παίρνει η ζωή με τις τόσες αλλαγές, έρχεται ο Φώτης πρωί, πρωί και μου φέρνει δύο ψάρια φρεσκότατα. Και μου εξηγεί ότι πάει συχνά για ψάρεμα και μου λέει πάει με τον Λεωνίδα.  Με πόσες μελωδίες μας έχει διασκεδάσει ο Λεωνίδας με τη ορχήστρα του…

…Ζήσαμε και χαρές, του κερατά, ναι, ζήσαμε και χαρές. Αυτές είναι το κέρδος μας από το πέρασμά μας από τον κόσμο και η συντροφιά μας, στα ώριμα τα χρόνια και οι αναμνήσεις είναι κι αυτές κομμάτι από τη ζωή. Και εκείνα που ονειρευτήκαμε νέοι, εκείνα τα ωραία όνειρα που ξεφτήσανε κι έφυγαν με τον άνεμο, σαν άσπρα συννεφάκια  είναι σαν απόηχος από παλιές μελωδίες…

Αν άκουσες το σφύριγμα του πλοίου/Και κρυφομίλησε στ΄ αυτί η ανία/Μην κάθεσαι, μη συζητάς/Τα δεδομένα και τα πρέπει και τα αν./Είναι ακόμα καιρός/Για ένα φθινοπωρινό/μελωδικό τραγούδι./Έρχεται κρύο, πήγαινε/Προτού κλείσει το χιόνι/Όλα τα περάσματα./Εγώ θα μείνω εδώ/Ν΄ακούσω ως το τέλος/Τούτο το μελαγχολικό/Κονσέρτο για βιολί.

…Κάποτε ένας ηθοποιός ο Θέσπις, έγραψε ποίημα και το απήγγειλε σαν απάντηση στα τραγούδια. Ετσι δημιουργήθηκε διάλογος. Κι αν σκεφτούμε τα χρόνια που κυλούσαν, δηλαδή δεν έγιναν από τη μια μέρα στην άλλη, θα καταλάβουμε την εξέλιξη με το διάλογο και τους χορούς, ότι πήρε καιρό που ο διάλογος έγινε κουβέντα και μπλέχτηκαν ιστορίες και αντιλογίες. Εκεί είναι η γέννηση του θεάτρου, ελευθερία του λόγου, λόγος και αντίλογος, σκέψεις και απόψεις, δυνατότητα να εκφραστουν γνώμες  δικαίωμα στον πολίτη να έχει λόγο, γέννηση της Δημοκρατίας.  Κι ο Θέσπις έφτιασε μια ομάδα, πήρε κι ένα άρμα (το άρμα του Θέσπιδος) και γύριζε στα χωριά εθέσπισε τον πρώτο θίασο. Κι έχουμε τη λέξη θεσπίζω, θεσμός.

…Kαι είναι κάτι άλλες μητέρες που πρέπει να τιμήσουμε στη γιορτή τα μητέρας. Τις χτεσινές κοπέλες, σημερινές μητέρες και γιαγιάδες που ζούνε δίπλα μας. Που πήρανε κι αυτές το δρόμο της ξενιτιάς, με την ελπίδα μιας καλύτερης ζωής και γρήγορου γυρισμού. Μερικές μάλιστα με παραπανίσιες ελπίδες για έτοιμη καλύτερη ζωή. Τι βρήκανε, τι αντιμετωπίσανε…

…Όχι δεν φεύγω, μωρέ, μη γκρινιάζεις. Θα σού΄λεγα  μόνο να βάλεις τα γυαλιά σου και να κοιτάξεις γύρω τους ορίζοντες, να έχεις πάντα μια ρεζέρβα… δε ξέρεις τι γίνεται, ένα το κρατούμενο… Τα κομμάτια μας που λες, τι έχω κάνει, πόσο μακριά θα πάμε; Αυτή η κουβέντα μας που κράτησε τόσα χρόνια ήταν κάτι ωραίο, η τελευταία σελίδα στο δικό μου βιβλίο…

…Γι άυτό γίνεται ιστορική επέτειος, κι έτσι εξηγείται και κείνο το free country που ακούγαμε συνέχεια τα πρώτα χρόνια. Το  θυμάσαι, το πρόλαβες; Ήταν σαν καραμέλα στο στόμα όλων. Ήταν εκείνο το αίσθημα, ότι η χώρα είναι κράτος ελεύθερο. Δεν το ακούμε πια, οι καιροί έχουν αλλάξει και η χώρα δεν είναι εκείνη που βρήκαμε. Ιδιαίτερα εμείς οι πριν το εξήντα. Βρήκαμε μια βρετανική Επαρχία, όλα ήταν βρετανικά και τα διαβατήρια ήταν Βρετανική Κοινοπολιτεία…

…Το μεγάλο ξεκίνημα για την θεατρική παράδοση των καιρών μας έγινε από τη δεκαετία του ’50 με τον Χρυσόστομο τον Μαντουρίδη. Εκείνος το ζούσε το θέατρο και ζούσε για το θέατρο. Το σπίτι του, ένα μικρό διαμέρισμα, ήταν εντευκτήριο. Οι πιο στενοί, σπιτικοί θα έλεγα ήταν ο Ζοζέφ Καρουάνα, ο Άγγελος Αδάμ κι ο Σταύρος Οικονομίδης ο νεώτερος από όλους και ο πιο αφοσιωμένος μαθητής. Αλλά όλοι είχαν -είχαμε- κλειδί για του Χρυσόστομου. Οι πρόβες, οι συζητήσεις, η ατμόσφαιρα ήταν μια όαση πνευματική για την στεγνή μας καθημερινότητα. Αλλά δεν ήταν μόνο το Συγκρότημα Μαντουρίδη. Ένα επιτυχημένο και με καλή απόδοση και πολλές επιτυχίες, ήταν το Συγκρότημα Πρίντεζη – Κατσιμπούμπα – Γαρυφαλλάκη και άλλων, που ούτε μόνιμο ήταν, ούτε αποκλειστικό. Εκείνο που ήταν ο σημαντικός παράγοντας, ήταν ο σκηνοθέτης, Νίκος Χριστόπουλος, ένας χαμηλών τόνων άνθρωπος, κουρέας που δεν τον περίμενες τόσο ικανό. Ήταν ο Άγγελος ο Καλύβας, καλό και επιτυχημένο συγκρότημα…