Τόσο πολύ θαμπώθηκαν οι αισθήσεις/απ’ τα μεγάλα σχήματα,
τ’ αστραφτερά παράσημα,/τα κούφια λόγια,
τις φανφάρες/-ηθικολογίες και παρόμοια-
τα δουλεμένα προσωπεία/του μεγάλου ξεπεσμού;
Από την Ποιητική Συλλογή ‘Πυρογραφίες’ που, μαζί με τις ‘Υδατογραφίες’, ‘Ελαιογραφίες’ και ‘Στακάτο’, περιέχονται στον τόμο ‘ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ’ Εκδ. ‘Διογένης’ 2008. Απόσπασμα από το ποίημα “Η ΝΑΡΚΗ”
Θεόδωρος Πατρικαρέας Βιογραφία
Ο Θεόδωρος Πατρικαρέας ήταν Λόγιος, Δημοσιογράφος, Συγγραφέας, Συντάκτης εφημερίδων, Εκδότης εφημερίδων και περιοδικών, Θεατρικός συγγραφέας, Ποιητής, μέλος της ΕΣΗΕΑ (‘Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών’), του Δ.Σ. της ‘Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών’, της ‘Διεθνούς Ένωσης Δραματουργών, Δοκιμιογράφων, Μυθιστοριογράφων (ΡΕΝ), της ‘Εταιρίας Λόγου και Τέχνης’, Της ‘Ένωσης Δημοσιογράφων Αυστραλίας’, της ’Εταιρίας θεατρικών Συγγραφέων Αυστραλίας’.
Quick Facts
Γεννήθηκε: 30 Ιανουαρίου 1930
Τόπος: Σκάλα Λακωνίας
Απεβίωσε: 2 Σεπτεμβρίου 2013 σε ηλικία 83 ετών
Οικογένεια
Σύζυγος: Κλεοπάτρα
Υιοί: Γρηγόρης και Γιάννης
Τα πρώτα χρόνια [Childhood & Early Life]
- Αποφοίτησε από το γυμνάσιο του Θεμιστοκλή Παπαΐωάννου στην Αθήνα.
- Το 1951, εισήχθη στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
- Συνέχισε νομικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϋ.
- Ήταν πτυχιούχος καθηγητής της Αγγλικής ως ξένης γλώσσας, Πανεπιστημίου Μίτσιγκαν.
- Πρωτοεμφανίστηκε στα Ελληνικά γράμματα το 1949 με ποιήματα και διηγήματα στο λογοτεχνικό περιοδικό Ίδέα’.
Καριέρα [Career]
- Τη δημοσιογραφική του σταδιοδρομία ξεκίνησε από την εφημερίδα «Ηλεκτρεμπορική» το 1955. Στη συνέχεια εργάστηκε ως συντάκτης και χρονογράφος στις εφημερίδες «Εθνικός Κήρυξ», «Νέα Ημέρα», «Σπαρτιατικά Νέα» και «Νέα Λακεδαίμων» έως το 1958. Από το 1959 έως το 1973 υπήρξε εκδότης – διευθυντής των εφημερίδων «Εστία», «Νέα Πατρίς», «Οι Καιροί», «Αθλητική Φωνή», «TV times » και «Κοινοτικά Νέα» (1959-1973) καθώς και συνεργάτης των ραδιοφωνικών σταθμών «2 KY », «2 CH » του Σίδνεϊ (1959-1967).
- Συντάκτης Εφημερίδος «Ελευθεροτυπία» από το 1975 έως το 1987. Υπήρξε εκδότης – διευθυντής της εφημερίδας «Ελληνοαυστραλός», του αγγλόφωνου περιοδικού «Sino – Euro Review» (1993-1994) καθώς και συνεργάτης σε πολλές εκπομπές της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου στην ΕΤ1 και την ΕΤ2.
- Ασχολήθηκε και με τη λογοτεχνία. Έγραψε κυρίως ποίηση και θέατρο. Τα θεατρικά του έργα, που πραγματεύονται θέματα από τη ζωή των μεταναστών, έχουν εκδοθεί σε μορφή βιβλίων και έχουν κυκλοφορήσει ευρύτατα σε βιβλιοθήκες πανεπιστημίων και σχολείων της Ελλάδας, της Αυστραλίας και άλλων χωρών.
Βραβεία & Επιτυχίες [Awards & Achievements]
- Είχε τιμηθεί το 1989 από το υπουργείο Πολιτισμού με το κρατικό βραβείο θεάτρου.
- Έχει περιληφθεί στη Σύγχρονη Ιστορία Νεοελληνικής λογοτεχνίας, Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας – Χάρη Πάτση, Βιογραφική Εγκυκλοπαίδεια Ελλήνων Λογοτεχνών, Hubners Who’s Who, Ελλαδική Εγκυκλοπαίδεια, Μεγάλη Πελοποννησιακή Λογοτεχνική Ανθολογία, Μεγάλη Ανθολογία Σονέτου, Ανθολόγιο της Διασποράς Πανεπιστημίου Κρήτης, Οι Συγγραφείς της Ελληνικής Δημοσιογραφίας, Who’s Who των Δημοσιογράφων, Η Λογοτεχνική παρουσία των Ελλήνων στην Αυστραλία ‘Greek Voices in Australia’, οι Δημιουργοί της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Λεξικό της Ελληνικής Διανόησης, Αμφικτυονίας Ελληνισμού.
- Η Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών την 17-2-2010 ημέρα Τετάρτη και ώρα 19.00 στην αίθουσα Μιχαήλας Αβέρωφ Γενναδίου 8 και Ακαδημίας, τίμησε με εκδήλωση της, τον Σκαλιώτη Λογοτέχνη Συγγραφέα και Δημοσιογράφο Θεόδωρο Πατρικαρέα για τα 55 χρόνια προσφοράς του στο έγγραφο λόγο. Στην εκδήλωση αυτή μετά από προσωπική πρόσκληση της Εταιρείας παρευρέθηκε ο Δημ. Σύμβουλος ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΣ Δημήτρης. Στην εκδήλωση αυτή ο φίλος Πατρικαρέας Θεόδωρος
παρούσης της συζύγου του Κλεοπάτρας και των δύο υιών του Γρηγόρη και Γιάννη και πλήθους προσωπικοτήτων από το χώρο της Λογοτεχνίας και του θεάτρου, καταχειροκροτήθηκε και δέχθηκε τα συγχαρητήρια από όλους. - Ο Δήμος Σκάλας για να τον τιμήσει έχει δώσει το όνομα του σε δρόμο της πόλης (δίπλα από το Ξενοδοχείο ΟΑΣΗ).
- B’ ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΘΕΑΤΡΟΥ (Υπουργείο. Πολιτισμού Ελλάδος, 1989)
ΤΙΜΗΤΙΚΟ ΔΙΠΛΩΜΑ (Πανελλήνια Εταιρία Λόγου και Τέχνης, 1997)
ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ (Ορθ. Ελληνική Κοινότης Σίδνεϊ, 2000)
Α΄ ΒΡΑΒΕΙΟ (Τμ. Διαπολιτιστικών Μελετών Πανεπιστημίου Κρήτης, 2005)
ΤΙΜΗΤΙΚΟ ΔΙΠΛΩΜΑ (Ελληνική Κοινότης Μόντρεαλ Καναδά, 2006)
ΤΙΜΗΤΙΚΟ ΔΙΠΛΩΜΑ ‘ΛΕΞΙΚΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΙΑΝΟΗΣΗΣ’(Αμφικτυονία Ελληνισμού, 2007)
ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ‘ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΝΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΑΓΑΘΟ’ (Αμφικτυονία Ελληνισμού, 2007)
Έργα του Θ. Πατρικαρέα
- ‘ΚΙΑΡΟΣΚΟΥΡΟ’ Ποιήματα (Αθήνα 1955, ‘Μορφή’ 1989)
- Ό ΘΕΙΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ’ Θέατρο (Σίδνεϊ 1973, ‘Μορφή’ 1987)
- ‘ΠΕΤΑ ΤΗ ΦΥΣΑΡΜΟΝΙΚΑ ΠΕΠΙΝΟ’ Θέατρο (‘Μορφή’ 1984, 1989)
- ‘ΣΟΝΕΤΑ’ Ποιήματα (‘Μορφή’ 1985)
- ‘ΚΙΛΕΛΕΡ’ Ποιήματα (‘Μορφή’ 1987, 2007)
- ΌΙ ΔΙΧΑΣΜΕΝΟΙ’ Θέατρο – Β’ Κρατικό Βραβείο Θεάτρου (‘Μορφή’ 1990) ‘
- ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΤΩΝ ΘΕΩΝ’ Τσεν Χάοσου. Ποιήματα απόδοση (ΙΝΕΣ 1995)
- ‘ΚΙΝΑ’ Ιστορία, Μετάφραση (Αθήνα 1997) ‘
- ANTIPODEAN TRILOGY’ (RMIT University, Melbourne 2000)
- ‘THE PROMISED WOMAN’ (Currency Press, Sydney 2000)
- ‘THE UNCLE FROM AUSTRALIA’ (Queensland University, Australia)
- ΌΙ ΜΝΗΣΤΗΡΕΣ’ Θέατρο (‘Νέα Σκηνή’, Sydney, Newcastle 1966) ‘
- ME ΛΕΝΕ ΑΝΤΙΓΟΝΗ’Ταινία (Com/th Film Unit, Australia 1976)
- ΌΙ ΑΕΤΟΙ ΤΩΝ ΔΕΛΦΩΝ’ Αγγλικά & Ελληνικά (Whatever Productions 2007) ‘DELPHI EAGLES’ (Whatever Productions 2007) ‘
- ZORBA THE GREEK’ Θέατρο στα αγγλικά (’Tomman Theatre’ Sydney 1992) ‘
- ΖΟΡΜΠΑ ΜΑΘΕ ME ΝΑ ΧΟΡΕΥΩ’ (Whatever Productions 2007) ‘
- ZORBA TEACH ME TO DANCE’ (Whatever Productions 2007)
- ‘ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ’ Πυρογραφίες – Υδατογραφίες – Ελαιογραφίες – Στακάτο Τόμος – Τέσσερις ποιητικές συλλογές (‘Διογένης’ 2008)
- ‘ΧΑΡΑΚΙΕΣ’ Ποίηση (Whatever Productions 2009)
- Ό ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΣΤΗ ΝΤΟΥΛΑΠΑ’ Θέατρο (Whatever Productions 2009) ‘
- ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ’ Θέατρο (Whatever Productions 2009)
- ΌΙ ΜΝΗΣΤΗΡΕΣ’ Θέατρο (Whatever Productions 2010)
- ΆΣΜΑΤΑ’ Ποίηση (Whatever Productions 2010) ‘
- ΛΥΡΙΚΑ’ Ποίηση (Whatever Productions 2010)
- ‘ΣΑΤΙΡΙΚΑ’ Ποίηση (Whatever Productions 2010)
Τα θεατρικά έργα του ‘The Promised Woman’ και ‘My Uncle from Australia’ θεωρούνται τα πρώτα θεατρικά έργα για τη σύγχρονη ελληνική διασπορά με διεθνή απήχηση και παίχτηκαν στα αγγλικά και στα ελληνικά στην Ελλάδα , Αυστραλία, Καναδά, Νότια Αφρική κ.α. επανειλημμένα, από το 1963 έως και σήμερα. Και μαζί με το τρίτο της μεταναστευτικής θεατρικής τριλογίας ‘Οι Διχασμένοι’, αποτελούν αντικείμενα μελέτης της διασποράς από διάφορα Πανεπιστήμια. Το πρώτο έχει γίνει ταινία, κέρδισε δύο πρώτα βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Σίδνεϊ, εκπροσώπησε την Αυστραλία στις Κάννες το 1975 και έχει προβληθεί στους κινηματογράφους και στην τηλεόραση στην Ελλάδα και διεθνώς. Έχει επίσης παρουσιαστεί στα αγγλικά από τη σκηνή του Sydney Opera House το 2000, έτος τέλεσης των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αυστραλία. Το δεύτερο έχει προβληθεί, ως παραγωγή της ΕΡΤ 2 από την εκπομπή ‘Μεγάλο Θέατρο’. Το έργο Όι Διχασμένοι’, το τελευταίο μιας μεταναστευτικής τριλογίας τιμήθηκε με Β΄ Κρατικό Βραβείο Θεάτρου του Υπουργείου Πολιτισμού το 1989 και απέσπασε τρία Πρώτα Βραβεία στο Διαγωνισμό Θεάτρου του τμήματος ΄Διαπολιτιστικών και Μεταναστευτικών Μελετών του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Έγραψαν για το θάνατό του:
Για το θάνατό του Θ. Πατρκαρέα ο Δήμαρχος Ευρώτα Γιάννης Γρυπιώτης έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Ο Θόδωρος Πατρικαρέας αποτελεί για εμάς ένα σημάδι πολιτισμού στο απέραντο σκοτάδι που μας έχουν οδηγήσει τα τελευταία χρόνια οι πολιτικές στερήσεις στον πολιτισμό . Αποτελεί απώλεια, για τον τόπο μας. Σε ευχαριστούμε για την τεράστια προσφορά σου , η ΟΔΟΣ ΠΑΤΡΙΚΑΡΕΑ στην Σκάλα θα τονίζει την ύπαρξη σου , αλλά και την Προσφορά σου . Οι πνευματικοί Άνθρωποι και οι Άνθρωποι που προσφέρουν στην κοινωνία και στον Ελληνικό Πολιτισμό δεν σβήνουν ΠΟΤΕ. Περνούν στην Αιωνιότητα»
Απόσπασμα του Θεόδωρου Πατρικαρέα από τα πρακτικά Πρακτικά Συμποσίου 22-23 Ιουλίου 2006, με θέμα: Θέατρο, Διασπορά και Εκπαίδευση
Θα καταθέσω εδώ ορισμένα στοιχεία, όπως αυτά απαντούν στο υπό έκδοση βιβλίο μου που έχει τίτλο «θέσπις Περιερχόμενος». Το θέμα του είναι η ιστορία μίας περιπέτειας, μέσα στον χρόνο, στον χώρο του Θεάτρου, που παρέργως μεν υπηρέτησα- σε αντίθεση με αυτόν της δημοσιογραφίας πού ήταν η κύρια απασχόληση μου για 45 χρόνια – αλλά που μου έδωσε την ευκαιρία να προσφέρω το λίγο που πρόσφερα στους άλλους, αλλά και μεγάλη ευχαρίστηση στον ταπεινό εαυτό μου. Το πόνημα αυτό εξιστορεί τα γεγονότα τα σχετικά με τη δημιουργία ντόπιου μεταναστευτικού Θεάτρου στην Αυστραλία, που άρχισε σοβαρά το 1963 με το Πέτα τη Φυσαρμόνικα Πεπίνο στο ANZAC THEATRE του Σύδνεϋ και συνεχίστηκε με άλλα τέσσερα έργα μου, Ο Θείος από την Αυστραλία, Οι Μνηστήρες, Zorba teach me to dance και Οι Διχασμένοι.
…
Παίρνοντας τα πράγματα με τη σειρά, επιτρέψτε μου να αναφερθώ στο έργο Πέτα τη Φυσαρμόνικα Πεπίνο, το ανέβασμα του οποίου, τον Ιανουάριο τον 1963, σε σκηνοθεσία του θεατράνθρωπου Χρυσόστομου Μαντουρίδη από το Κάιρο, αποτέλεσε, όπως προανέφερα, την αφετηρία για τη δημιουργία ντόπιου ελληνικού μεταναστευτικού Θεάτρου στην Αυστραλία. Οι παραστάσεις δόθηκαν στο κεντρικό θέατρο ANZAC THEATRE και την πρεμιέρα παρακολούθησαν όλες οι εθνοκοινοτικές, θρησκευτικές, σχολικές και πνευματικές αρχές της παροικίας. Η απήχηση που είχε το έργο σε επισήμους και κοινό είναι δύσκολο να περιγραφεί. Χαρακτηριστικά, θα αναφέρω ότι, από το πρώτο διάλειμμα, οι θεατές πλημμύρισαν τη σκηνή και τα παρασκήνια για να συγχαρούν τους συντελεστές και να εκφράσουν τη συγκίνηση τους. Πολλοί είχαν δάκρυα στα μάτια. Ήταν η πρώτη φορά που έβλεπαν τους εαυτούς τους πάνω στη σκηνή. Αισθάνθηκαν μέσα στα βάθη της ψυχής τους ότι αυτοί ήταν οι ήρωες του έργου και ότι τους εξέφραζε απόλυτα.
Με ενθουσιασμό αποδέχτηκε το έργο και ο παροικιακός τύπος. Οι κριτικές ήταν πολλές και εξαιρετικά επαινετικές. Το περιοδικό 0 Κρίκος του Λονδίνου δια του ανταποκριτή του, προέδρου της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων Αυστραλίας, και διανοούμενου καθηγητή, Κώστα Σταματιάδη, έγραψε χαρακτηριστικά: «Κανένα θεατρικό έργο στην ιστορία της παροικίας δεν προκάλεσε τόσο πολλές κριτικές, σχόλια, επιστολές και άρθρα». Όλοι συμφωνούσαν ότι το έργο μίλησε στην ψυχή κάθε μετανάστη. Ιδιαίτερη σημασία έχουν, πιστεύω, δύο επιστολές, η μία από τον Γενικό Πρόξενο της Ελλάδας, Αντώνη Πρωτονοτάριο και η άλλη από τον δραστήριο Γενικό Γραμματέα τον Ελληνικού Προξενείου, αείμνηστο Άγγελο Γκούμα. Θεωρώ ότι πρέπει να ακουστούν λίγα από τα θερμά τους λόγια, γιατί αποτελούν μία επίσημη αναγνώριση της όποιας προσφοράς του συγκεκριμένου έργου και αποτέλεσαν μία ενθάρρυνση για μένα. Γράφει ο Γενικός Πρόξενος: «… Είναι ένα έργο γεμάτο από τόση ανθρωπιά, τόση αλήθεια. Χωρίς να είμαι ο ίδιος μετανάστης, το ένοιωσα πολύ έντονα μιά και καθημερινώς ζω τους συμπατριώτες μας και τα τόσα προβλήματα των, ηθικά υλικά, στις επαφές μου με τις δεκάδες εξ αυτών που ζητούν καταφύγιο και συμβουλές στο προξενείο μας. Εύχομαι να έχω την ευκαιρία να χειροκροτήσω και άλλα πνευματικά σας δημιουργήματα.» Στο ίδιο πνεύμα είναι και η μακροσκελέστερη επιστολή τον Γενικού Γραμματέα που περιέχει, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Με συγκίνησε το θάρρος να καταπιαστείς με τα ζωτικά ζητήματα της παροικίας μας, να βάλεις το δάχτυλο εκεί που πονάει να μας δείξεις πόσο πίσω είμαστε ακόμη… Με συνεκίνησε γιατί είσαι ο πρώτος που βγήκε από τα τετριμμένα και μας άνοιξε το παράθυρο να ιδούμε τι πρέπει να κάνουμε ως κοινωνικό σύνολο… Σε ευχαριστώ για τα αισθήματα που μου δημιούργησες …»
- πηγές:
- https://repository.edulll.gr/edulll/retrieve/310/90.pdf
- http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=462&t=3967
- https://researchonline.nd.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1013&context=arts_chapters
