Η λύση κάθε προβλήματος ξεκινά από τον εντοπισμό της αιτίας που προκαλεί το πρόβλημα. Εάν δεν εντοπιστεί η αιτία, τότε το πρόβλημα μόνο τυχαία μπορεί να επιλυθεί. Αυτό θα πρέπει να έχουν υπ’ όψιν τους οι κυβερνήσεις και οι σύμβουλοί τους που προσπαθούν να τονώσουν την οικονομική ανάπτυξη. Οι αναλύσεις τους μέχρι σήμερα και τα προγράμματα που προτείνουν για τη λύση του προβλήματος της χαμηλής οικονομικής ανάπτυξης, δεν πείθουν για την ικανότητά τους να εντοπίσουν την αιτία του προβλήματος ή δεν επιθυμούν να λύσουν το πρόβλημα.
Αν ξεκινήσουμε από την βασική αρχή πως η οικονομία και η πορεία της είναι άμεσα συνδεδεμένη με τον άνθρωπο και τις ανάγκες του και ταυτόχρονα εξαρτάται από την οικονομική του δυνατότητα να εξυπηρετήσει αυτές τις ανάγκες, θα έχουμε κάνει ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Η οικονομία ποτέ δεν παραμένει καθηλωμένη σε ένα σημείο ή τελείως νεκρή. Πάντοτε υπάρχει δραστηριότητα την οποία οι οικονομολόγοι παρακολουθούν και σημειώνουν την απόδοσή της κάθε μήνα, τρίμηνο, έτος και οποιαδήποτε άλλη χρονική διάρκεια επιλέξουν. Για να υπάρξει ανάπτυξη, θα πρέπει το σύνολο των αγαθών που παράγονται και το σύνολο των υπηρεσιών που παρέχονται σε μία χρονική περίοδο, να είναι μεγαλύτερης αξίας από την προηγούμενη περίοδο. Επομένως αυτό αυτομάτως σημαίνει πως η κοινωνία σαν σύνολο, θα εργασθεί περισσότερο και θα καταναλώσει περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες. Για να καταναλώσει όμως τα αγαθά και τις υπηρεσίες που υπάρχουν στη διάθεσή της, θα πρέπει να έχει και την ανάλογη οικονομική δυνατότητα να τα αγοράσει. Εδώ ακριβώς βρίσκεται η αιτία της οικονομικής δυσπραγίας σε παγκόσμιο επίπεδο και σε αυτό το σημείο θα πρέπει να αναζητηθεί και η λύση του προβλήματος.
Η κοινωνία σαν σύνολο, δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να αγοράσει τα αγαθά και τις υπηρεσίες που υπάρχουν στην αγορά. Για να ακριβολογούμε, το μεγάλο μέρος της κοινωνίας που συνήθως καταναλώνει τα αγαθά και τις υπηρεσίες, δεν έχει την οικονομική δυνατότητα πλέον να τα αγοράσει. Οι εργαζόμενοι και οι μικρές επιχειρήσεις, είναι οι καταναλωτές που δίνουν ώθηση στην οικονομία ξοδεύοντας ολοένα και μεγαλύτερα ποσά, ή την οδηγούν σε ύφεση όταν ξοδεύουν λιγότερα.
Πολλοί λίγοι όμως είναι αυτοί που επιλέγουν να ξοδέψουν λιγότερα και να μην ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους. Άρα όταν ξοδεύουν λιγότερα, σημαίνει πως αναγκάζονται να μην ικανοποιήσουν ορισμένες ανάγκες. Οι ανάγκες βέβαια είναι κάτι σχετικό, αφού για κάποιον μπορεί να είναι ανάγκη να τρώει σε ακριβά εστιατόρια και για κάποιον άλλο ανάγκη είναι να εξασφαλίσει τον επιούσιο. Γεγονός όμως είναι πως όλοι οι καταναλωτές ξοδεύουν κάτι περισσότερο σε περιόδους οικονομικής ανάπτυξης και λιγότερα σε περιόδους ύφεσης.
Οι οικονομίες σχεδόν όλων των χωρών, αναπτύχθηκαν με καλούς ρυθμούς τα τελευταία είκοσι χρόνια και δεν υπήρξαν σοβαροί κραδασμοί εκτός από μεμονωμένες χώρες, μεταξύ των οποίων η Αμερική. Κατά την περίοδο αυτή, οι τράπεζες έδιναν εύκολα χρήματα και διευκόλυναν τον καταναλωτή να καταναλώσει και όχι να επενδύσει σε παραγωγικούς τομείς που θα του απέδιδαν στο μέλλον. Το αποτέλεσμα ήταν να αυξηθεί η κατανάλωση και να αναπτύσσεται η οικονομία με καλούς ρυθμούς. Στην πορεία αυτή όμως, οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες και οι τράπεζες, έπαιρναν τη μερίδα του λέοντος, αυξάνοντας ραγδαία τα κέρδη τους και συσωρεύοντας χρήματα τα οποία φυσικά δεν μπορούν να καταναλώσουν. Η ραχοκοκαλιά της κατανάλωσης και κατά συνέπεια της οικονομίας, είναι οι εργαζόμενοι και οι μικρές επειχειρήσεις. Η τραπεζική κρίση, σταμάτησε τη ροή του χρήματος προς τους καταναλωτές και αυτοί περιέκοψαν από τα έξοδα που έκαναν για να ικανοποιήσουν κάποιες ανάγκες που τελικά δεν ήταν ανάγκες αλλά απλά προσέδιδαν ένα υψηλότερο βιοτικό επίπεδο. Η μικρότερη κατανάλωση, οδήγησε σε χαμηλότερη οικονομική ανάπτυξη και σε μεγαλύτερη ανεργία. Ο άνεργος έχει μικρότερη αγοραστική δύναμη από τον εργαζόμενο και ταυτόχρονα επιβαρύνει και το κράτος εισπράτοντας από το ταμείο ανεργίας. Η κυβέρνηση εισπράτει λιγότερους φόρους από τους εργαζόμενους αφού οι άνεργοι αυξάνονται και λιγότερους φόρους από τις επιχειρήσεις αφού τα κέρδη τους μειώνονται λόγω της χαμηλότερης οικονομικής δραστηριότητας. Με λιγότερα χρήματα στον προϋπολογισμό της, η κυβέρνηση πληρώνει περισσότερα για τους αυξανόμενους ανέργους και αυτό δημιουργεί προβλήματα στον προϋπολογισμό. Μέσα σε αυτό το οικονομικό κλίμα, ξεχωρίζουν οι τράπεζες, τα σούπερ μάρκετ και οι πολυεθνικές που ανεβάζουν συνεχώς το επίπεδο των κερδών τους, αλλά με διάφορα τεχνάσματα, πληρώνουν πολύ λιγότερο φόρο από αυτόν που αναλογεί στα κέρδη τους. Οι διάφοροι αναλυτές και σύμβουλοι των κυβερνήσεων, προτείνουν ιδέες για τη μείωση των ελλειμάτων στον προϋπολογισμό και για μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη. Όλες οι ιδέες που προτείνονται έχουν σαν κοινό στόχο, τη μείωση στις δαπάνες για την Κοινωνική Πρόνοια και την αύξηση των έμμεσων φόρων για τους καταναλωτές, με ταυτόχρονη φορολογική απαλλαγή για τις πολυεθνικές και τους ξένους μετόχους των τραπεζών. Δηλαδή προτείνουν να αφαιρέσει η κυβέρνηση εκατοντάδες δισεκατομμύρια από τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας που ωθεί την οικονομική ανάπτυξη και να τα δώσει στις τεράστιες πολυεθνικές με τους αγνώστου ταυτότητας μετόχους.
Προτείνουν δηλαδή να μειωθεί περισσότερο η οικονομική δυνατότητα αυτών που καταναλώνουν και να αυξηθεί αυτών που απλά συσωρεύουν χρήμα. Όσο μειώνεται η αγοραστική δύναμη των εργαζομένων και των μικρών επιχειρήσεων, τόσο αποδυναμώνεται η οικονομία και τα έσοδα του κράτους. Το αποτέλεσμα είναι η εξαθλίωση των εργαζομένων και η σταδιακή εξαφάνιση της μεσαίας τάξης που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο χάνει αυτά που είχε. Όταν μεγάλο μέρος της μεσαίας τάξης μετατραπεί σε εργαζόμενη τάξη, οι κρουνοί του χρήματος θα ανοίξουν ξανά για να συσωρεύσουν περισσότερα κέρδη οι τράπεζες και οι πολυεθνικές που θα έχουν πλέον απαλλαγεί από ένα μεγάλο μέρος της μεσαίας τάξης που αποτελεί αγκάθι στο πλευρό τους προσπαθώντας να ανταγωνιστεί τα μεγαθήρια της οικονομίας.
Είναι καιρός να προσανατολιστούν οι κυβερνήσεις με αποφασιστικότητα στην πάταξη της αισχροκέρδειας και της φοροδιαφυγής από τους ισχυρούς και στην υποστήριξη της ραχοκοκαλιάς της οικονομίας, τους εργαζόμενους και τις μικρές επιχειρήσεις.
Source: Kosmos Newspaper 27/02/2015 | Φωτογραφία από Gerd Altmann από το Pixabay