Την περασμένη Τρίτη, η Αποθεματική Τράπεζα Αυστραλίας, στην πρώτη της συνεδρίαση του 2015, μείωσε τα επιτόκια κατά 0.25% στο ιστορικά χαμηλότερο επίπεδο του 2.25%. Η κίνηση αυτή εξέπληξε πολλούς οικονομολόγους και αναλυτές που υποστήριζαν πως δεν χρειάζεται μείωση στα επιτόκια. Δεν εξέπληξε όμως τους αναγνώστες του ΚΟΣΜΟΥ, οι οποίοι όχι μόνο την περίμεναν αλλά ήξεραν πως είναι επιβεβλημένη εκ των πραγμάτων και μάλιστα ήρθε με καθυστέρηση τουλάχιστον 10 μηνών. Το διάστημα αυτό ήταν αρκετό για να χειροτερέψει την κατάσταση της οικονομίας και να κάνει φανερό πως χρειάζεται μία διορθωτική κίνηση που θα ωθήση την οικονομία προς μεγαλύτερη ανάπτυξη. Ο Διοικητής της Αποθεματικής Τράπεζας Αυστραλίας κ. Glenn Stevens, μέσα στους 18 μήνες από την προηγούμενη μείωση των επιτοκίων στις 6 Αυγούστου του 2013 μέχρι την περασμένη Τρίτη, χρησιμοποίησε όλα τα τεχνάσματα που μπορεί να χρησιμοποιήση ένας Διοικητής Αποθεματικής Τράπεζας για να στρέψει τις αγορές εκεί που θέλει, χωρίς να ανεβάσει ή να κατεβάσει τα επιτόκια. Η φιλολογία περί ανόδου των επιτοκίων, κράτησε πολλούς τυχοδιώκτες μακριά από την αγορά ακινήτων και έτσι περιορίστηκε η άνοδος στις τιμές τους, που θα ήταν μεγαλύτερη αν όλοι τους έτρεχαν να αγοράσουν ακίνητα πληρώνοντας όσο-όσο για να κερδίσουν από την ανοδική πορεία των τιμών.
Αργότερα τα σχόλιά του για την υψηλή τιμή του δολλαρίου, σε συνδυασμό με την κάθετη πτώση στις τιμές του σιδήρου, πετρελαίου και κάρβουνου, «γκρέμισαν» το δολλάριο από το $1.10 έναντι του δολλαρίου Αμερικής, στο $0.78 βοηθώντας έτσι τις εξαγωγές και κάνοντας ακριβότερες τις εισαγωγές. Αυτά όμως δεν ήταν αρκετά για να τονώσουν την εσωτερική οικονομία που πάσχει από χρόνια υποανάπτυξη με εξαίρεση τα ορυχεία και τις εταιρείες άντλησης πετρελαίου και εξόρυξης κάρβουνου και φυσικού αερίου. Η πτώση στις τιμές των μετάλλων, του πετρελαίου και του κάρβουνου, έκανε επιτακτική την ανάγκη για τόνωση της εσωτερικής οικονομίας η οποία μεταξύ άλλων δέχτηκε ένα μεγάλο χτύπημα στην εμπιστοσύνη του καταναλωτή από τα σκληρά και άδικα μέτρα του πρώτου προϋπολογισμού της κυβέρνησης Abbott και την αδυναμία της να τα περάσει από τη Γερουσία. Η εμπιστοσύνη του καταναλωτή έπεσε σε χαμηλά επίπεδα διότι βλέπει μιά άτολμη κυβέρνηση που από τη μία δεν μπορεί να περάσει τα σκληρά και άδικα μέτρα της από τη Γερουσία και από την άλλη δεν τολμά να κάνει διπλή διάλυση Βουλής και Γερουσίας και να προχωρήσει σε εκλογές με πρόγραμμα τα μέτρα που προτείνει. Γνωρίζει όμως η κυβέρνηση πως δεν πρόκειται να επανεκλεγεί με τέτοιο πρόγραμμα και προτιμά την «ακυβερνησία» χωρίς να προχωρά σε προγράμματα που θα αναστηλώσουν την οικονομία. Ακόμα και οι συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου που υπογράφτηκαν με μιά σειρά Ασιατικών χωρών μεταξύ των οποίων η Κίνα και η Ιαπωνία δεν δημιούργησαν τη σπίθα που θα τροφοδοτούσε την μεγαλύτερη ανάπτυξη.
Μετά την κίνηση της Αποθεματικής τράπεζας να μειώση τα επιτόκια, ο Θησαυροφύλακας κ. Joe Hockey, προσπάθησε να το εκμεταλλευτεί δηλώνοντας πως η κυβέρνησή του δημιούργησε τις συνθήκες χαμηλού πληθωρισμού, οι οποίες επέτρεψαν την μείωση των επιτοκίων. Δυστυχώς για τον κ. Hockey, η πραγματικότητα μας δείχνει πως δεν ξέρει τι συμβαίνει με την οικονομία ή λέει ψέματα και το γνωρίζει. Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία, μέχρι το Δεκέμβριο του 2014, οι τιμές μειώθηκαν στα ρούχα και παπούτσια (-1.50%), επικοινωνίες (-3.50), και συγκοινωνίες (-1.90). Η τιμή του πετρελαίου στα πρατήρια μειώθηκε κατά μέσο όρο (-29.09%) παρ’όλο που η κυβέρνηση ανέβασε το φόρο. Σε κανέναν από αυτούς τους τομείς (εκτός του πετρελαίου) δεν έχει ανάμιξη η Ομοσπονδιακή κυβέρνηση οπότε δεν συνέβαλε στη μείωση του πληθωρισμού. Αντίθετα, συνέβαλε αποφασιστικά στην άνοδο των τιμών σε μερικούς τομείς όπου σημειώθηκε άνοδος. Η Στατιστική Υπηρεσία ανακοίνωσε πως άνοδο σημείωσαν οι τιμές στα τσιγάρα και αλκοόλ (+7.40) λόγω αύξησης του φόρου, εκπαίδευση (+4.00%)και υγεία (+4.40), με την αύξηση διδάκτρων και ασφάλισης υγείας όπου η Ομοσπονδιακή κυβέρνηση σε συνδυασμό με τις Πολιτειακές κυβερνήσεις έχουν την ευθύνη. Αύξηση επίσης σημειώθηκε στο κόστος κατοικίας (+2.40%), στα τρόφιμα και μη αλκοολούχα ποτά (+2.00%) και στις ασφάλειες και οικονομικές υπηρεσίες (+2.00%) όπου η Ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν έχει ανάμιξη. Άρα ο κ. Hockey δεν δικαιούται να λέει πως η κυβέρνηση συνέβαλε στο χαμηλό πληθωρισμό. Συνέβαλε μόνο στην καθίζηση της εμπιστοσύνης του καταναλωτή και στο πισωγύρισμα της οικονομίας.
Ακόμα όμως και η μείωση των επιτοκίων βρήκε απροετοίμαστη την κυβέρνηση όπως την είχε βρει και η πτώση στις τιμές του σίδερου, πετρελαίου και κάρβουνου.
Η μείωση στα επιτόκια δεν έχει για όλους θετική επίπτωση. Πολλοί αυτοχρηματοδοτούμενοι συνταξιούχου ζουν από τις αποταμιεύσεις που έχουν στην τράπεζα επειδή δεν θέλουν να τοποθετήσουν τα χρήματά τους κάπου που κινδυνεύουν να τα χάσουν. Ένα ζευγάρι που είχε αποταμιεύσει το 2008, $1,000,000 όταν τα επιτόκια των τραπεζών ήταν στο 9%, έπαιρνε τόκο $90,000 το χρόνο και ζούσε άνετα. Τα επιτόκια των τραπεζών θα πέσουν τώρα στο 2.75% και το ίδιο ζευγάρι θα παίρνει τόκο $27,500 το χρόνο και η ζωή του θα δυσκολέψει. Αντί λοιπόν ο κ. Hockey να προσπαθεί να πάρει τα εύσημα για τη μείωση των επιτοκίων, θα έπρεπε να κάνει μιά δήλωση και να πει πως η κυβέρνηση έχει υπ’ οψιν της την θέση στην οποία βρίσκονται πολλοί αυτοχρηματοδοτούμενοι συνταξιούχοι και θα πάρει μέτρα να τους συνδράμη σε αυτή τη δύσκολη εποχή.
Τα χαμηλά επιτόκια θα γίνουν ακόμα χαμηλότερα τους επόμενους μήνες και αυτή είναι η τάση στις περισσότερες χώρες.
Αυτή τη στιγμή, στις αναπτυγμένες χώρες τα επιτόκια είναι, στην Ελβετία -0.75%, Ιαπωνία 0.00%, Ευρώπη 0.05%, Αμερική 0.25%, Αγγλία 0.50%, Καναδάς 0.75%, Νότιος Κορέα 2.00 και Αυστραλία 2.25%.
Τα υψηλότερα επιτόκια τα έχουν χώρες υψηλού κινδύνου με χαμηλή οικονομική ανάπτυξη και υψηλό πληθωρισμό (Η Ρωσία αποτελεί εξαίρεση λόγω των κυρώσεων που της έχουν επιβληθεί από Αμερική και Ευρώπη).
Από τις αναπτυσσόμενες χώρες η Αργεντινή έχει τα υψηλότερα επιτόκια με 21.83% και ακολουθούν, Βενεζουέλα 19.00%, Ρωσία 15.00%, Ιράν 14.50%, Ουκρανία 14.00%, Ινδίες 7.75%, Ινδονησία 7.75% και Κίνα 5.60%.
Source: Kosmos Newspaper 06/02/2015 | photo: pixabay.com