Η προσπάθεια να αποδοθεί η οικονομική κρίση στον κορονοϊό, συνεχίζεται τόσο από τον κ. Τrump και τον κ. Morrison, όσο και από άλλους ηγέτες. Το ίδιο κάνουν και οι πρόεδροι των Κεντρικών Τραπεζών. Όλοι τους, προσπαθούν να καλύψουν την αποτυχία των αποφάσεών τους και τελικά την αποτυχία του χρηματοπιστωτικού συστήματος και των κυβερνήσεων να σχεδιάσουν ένα σύστημα που να κατανέμει πιό δίκαια τον πλούτο. Αποδεικνύεται για μιά ακόμη φορά, πως όσο και να δημιουργούνται ψευδαισθήσεις πλουτισμού με την άνοδο στις τιμές των μετοχών και των ακινήτων, στο τέλος καταλήγουμε σε μία φούσκα που ζητάει μία αφορμή για να σκάσει. Το σύστημα αποτυγχάνει, επειδή δεν δημιουργεί πλούτο μόνο με την χρήση των φυσικών πόρων και του εργατικού δυναμικού, αλλά μεταφέρει τα κέρδη από τις πραγματικά πλουτοπαραγωγικές δραστηριότητες, σε τίτλους ακινήτων, χρεωγράφων και μετοχών, η τιμή των οποίων ανεβαίνει ή κατεβαίνει ανάλογα με τη διαθεσιμότητα του χρήματος, την οποία ελέγχουν οι Κεντρικές Τράπεζες και οι κυβερνήσεις.
Σε αυτή τη διαδικασία, αφήνονται έξω τα δισεκατομμύρια των εργαζομένων, οι οποίοι αμοίβονται με μισθούς που στις υποανάπτυκτες χώρες μόλις φθάνουν για κρατιούνται στη ζωή και στις αναπτυγμένες δεν μπορούν ούτε ένα σπίτι να αγοράσουν. Οι κυβερνήσεις με τη Νεοφιλελεύθερη πολιτική τους που θέλει μικρότερο κράτος και στηρίζονται στην ιδιωτική πρωτοβουλία, έχουν απογυμνώσει το κράτος από κερδοφόρες υπηρεσίες και μειώνουν τα κονδύλια για όσες υπηρεσίες προσφέρει ακόμη το κράτος, εκτός από αυτά που αφορούν τους εξοπλισμούς. Έτσι, γινόμαστε μάρτυρες φυσικών καταστροφών, όπως οι πρόσφατες πυρκαγιές στην Αυστραλία, που θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν καλύτερα, αν δεν είχε μειωθεί το κονδύλι για πυροσβεστικά αεροπλάνα και άλλον εξοπλισμό για την αντιμετώπιση πυρκαγιών.
Ήρθε τώρα και ο κορονοϊός, για να θυμίσει σε όλους μας, πόσο απαραίτητο είναι ένα κράτος που θα φροντίζει τους πολίτες του και θα δημιουργεί τις απαραίτητες υποδομές για την αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών. Από τις πρώτες ιδιωτικοποιήσεις (ή ξεπουλήματα αν προτιμάτε) κρατικών επιχειρήσεων όπως της Commonwealth Bank πριν 30 χρόνια σχεδόν, κάθε φορά που η Ομοσπονδιακή ή οι Πολιτειακές κυβερνήσεις θέλουν να ιδιωτικοποιήσουν κάποια Δημόσια επιχείρηση ή φορέα, παπαγαλίζουν το ίδιο τροπάριο, πως τα χρήματα θα διατεθούν για σχολεία, νοσοκομεία, δρόμους και άλλα έργα κοινής ωφελείας. Και κάθε φορά που παρουσιάζεται ανάγκη, διαπιστώνουμε πως δεν έχουμε τα απαραίτητα, διότι δεν υπάρχουν χρήματα για την υγεία, για την παιδεία, για τις συγκοινωνίες και πάει λέγοντας. Ο κορονοϊός, ξεσκεπάζει τη γύμνια του συστήματος υγείας, όταν αποκαλύπτεται πως δεν υπάρχουν αρκετές συσκευές υποστήριξης της αναπνοής στα νοσοκομεία, όταν δεν υπάρχουν αρκετές μάσκες για τους γιατρούς στα εξωτερικά ιατρεία και για το νοσηλευτικό προσωπικό στα νοσοκομεία ή δεν υπάρχουν προστατευτικές στολές.
Όταν λοιπόν λείπουν τα βασικά, καταλαβαίνει κανείς τι συμβαίνει με τα υπόλοιπα. Η Αυστραλία πέρασε 28 χρόνια συνεχούς οικονομικής ανάπτυξης, με τεράστια στήριξη και προώθηση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας από τις κυβερνήσεις και τελικά η ιδιωτική πρωτοβουλία άφησε γυμνό το κράτος και απροστάτευτους τους πολίτες. Σε Ομοσπονδιακό επίπεδο, η κυβέρνηση μετά την ανέλπιστη νίκη της στις εκλογές του Μαϊου 2019, κατέβασε έναν προϋπολογισμό που προέβλεπε πλεόνασμα, κόβοντας κονδύλια από αυτούς που τα χρειάζονταν περισσότερο. Παρ’ όλο που ήταν φανερό πως η οικονομία βρισκόταν σε δύσκολη θέση, ο κ. Morrison, αρνούνταν πεισματικά να αυξήσει το επίδομα ανεργίας έστω κατά $20 την εβδομάδα και να δώσει λίγη ανακούφιση σε ανθρώπους που έπρεπε να ζήσουν με $275 την εβδομάδα. Ταυτόχρονα θα βοηθούσε και τα μικρομάγαζα να κάνουν λίγο περισσότερο τζίρο κια να μην καταρρεύσουν με την οικονομική κρίση που πλησίαζε γρήγορα.
Η Αποθεματική Τράπεζα έριχνε τα επιτόκια και ο πρόεδρός της δήλωνε πως το κάνει για να ρίξει την ανεργία στο 4%. Σε αυτή τη σελίδα το σχόλιό μας ήταν πως το κάνει για να φρενάρει την καλπάζουσα ανεργία που θα έφερνε η επερχόμενη κρίση. Τώρα, η Αποθεματική Τράπεζα Αυστραλίας προβλέπει ανεργία 10% και η Westpac 11.10% και 2 εκατομμύρια ανέργους. Ο κ. Morrison ξαφνικά διπλασίασε το επίδομα ανεργίας στα $550 την εβδομάδα και δίνει και 2 έκτακτες πληρωμές στους ανέργους στις 31 Μαρτίου και στις 13 Ιουλίου. Μέχρι στιγμής έχει διαθέσει $84.20 δισεκατομμύρια (και όχι $189 δισεκατομμύρια όπως έχει γραφτεί κατά κόρον) και η Αποθεματική Τράπεζα θα τυπώσει $90 δισεκατομμύρια για αγορά ομολόγων από την δευτερογενή αγορά . Μαζί με άλλα $15 δις που θα διατεθούν σαν προσωρινό βοήθημα από τις τράπεζες, το ποσό της έκτακτης βοήθειας για τη διάσωση της οικονομίας, φτάνει τα $189 δισεκατομμύρια. Τα ποσά που έχουν διατεθεί, ξεπερνούν κατά πολύ αυτά της κυβέρνησης Rudd για την αντιμετώπιση της χρηματοπιστωτικής κρίσης που ξεκίνησε από την Αμερική. Το ίδιο έκανε και ο κ. Trump στην Αμερική, ο οποίος ήθελε να πετσοκόψει το σύστημα υγείας και ξαφνικά διαθέτει US$2 τρισεκατομμύρια (3.5 τρισεκατομμύρια σε δολλάρια Αυστραλίας), για να σώσει την οικονομία.
Από αυτά US$600 δισεκατομμύρια θα πάνε στο σύστημα υγείας που ήθελε να ξεχαρβαλώσει ο κ. Trump και τώρα βλέπει πως το χρειάζεται. Τα χρήματα που θα δανειστούν οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο για να περισώσουν ότι μπορούν από την οικονομία, είναι πάρα πολλά. Θα μπορούσε να ήταν πολύ λιγότερα, αν οι κυβερνήσεις δεν είχαν αποδυναμώσει το Δημόσιο σύστημα υγεία για χάριν της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Αν τα κρούσματα κορονοϊού αντιμετωπίζονταν γρήγορα όταν έγινε γνωστό πως κυκλοφορεί ο ιός και παίρνονταν μέτρα νωρίς για τον περιορισμό της εξάπλωσής του, αυτά τα πακέτα βοήθειας δεν θα χρειάζονταν. Όπως δεν θα χρειάζοντα αν οι μικρές επιχειρήσεις ήταν λίγο περισσότερο κερδοφόρες και οι εργαζόμενοι αμείβοντα καλύτερα ώστε να έχουν τη δυνατότητα να αποταμιεύσουν μερικά χρήματα για ώρα ανάγκης. Όμως τώρα είναι απαραίτητα αν και η βιασύνη να δοθούν χρήματα στις επιχειρήσεις, δεν κατευθύνει τα κονδύλια εκεί που χρειάζονται αλλά όπως λέει μιά παροιμία, «μαζί με το βασιλικό, ποτίζεται και η γλάστρα». Το ερώτημα είναι ποιός θα πληρώσει το λογαριασμό στο τέλος, διότι αυτά τα χρήματα είναι δανεικά.
Η κρίση του 2007-2009 ήταν καθαρά τραπεζική κρίση και οι φορολογούμενοι διέσωσαν τις τράπεζες και με τους φόρους τους πληρώνουν τους τόκους και αποπληρώνουν το κεφάλαιο για τα δανεικά που πήρε η κυβέρνηση Rudd τότε. Η σημερινή κρίση έχει μεν τις ρίζες της στην πολιτική των τραπεζών και των κυβερνήσεων αλλά ο κορονοϊός επίσπευσε την κρίση και την κάνει βαθύτερη αφού η κυβέρνηση κλείνει επιχειρήσεις για να σταματήσει η μετάδοσή του. Άραγε θα ζητήσει η κυβέρνηση από τις μεγάλες επιχειρήσεις και ιδιαίτερα από αυτές που εκμεταλλεύονται τον ορυκτό πλούτο και από τις τράπεζες να συνεισφέρουν στην αποπληρωμή των δανεικών με έκτακτες εισφορές στην εφορία μετά την κρίση ή θα κλιθείπάλι ο απλός εργαζόμενος και οι μικρομεσαίοι «να πληρώσουν το μάρμαρο»;
First Published Kosmos Newspaper | 270320