Το σύστημα των συνταξιοδοτικών ταμείων για τους εργαζόμενους έγινε για να αποταμιεύουν κατά τη διάρκεια των ετών που εργάζονται και να ζουν από αυτή την αποταμίευση όταν αποσυρθούν από την ενεργό δράση, ώστε να μην επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός με την πληρωμή συντάξεων. Η υποχρεωτική εισφορά από τον εργοδότη που καθιερώθηκε από τον τότε Θησαυροφύλακα κ. Paul Keating, αποτελεί εγγύηση πως όλοι οι εργαζόμενοι θα έχουν κάποιο εισόδημα από το δικό τους ταμείο και όσοι δεν εισπράτουν αρκετά θα συμπληρώνουν το εισόδημά τους με μέρος από το επίδομα σύνταξης. Στην πορεία, δημιουργήθηκαν τα συνταξιοδοτικά ταμεία τα οποία διαχειρίζονται τα μέλη τους και που δεν μπορούν να υπερβαινουν τα τέσσερα μέλη. Αναπτύχθηκε επίσης ένας ολόκληρος κλάδος διαχειριστών των συνταξιοδοτικών ταμείων, στην αρχή από τις ασφαλιστικές εταιρείες και αργότερα από τις τράπεζες και άλλους οργανισμούς που ασχολούνται αποκλειστικά με τη διαχείρηση συνταξιοδοτικών ταμείων.
Τα μικρά αυτοδιαχειριζόμενα ταμεία, επένδυαν τις οικονομίες των μελών τους σε λογαριασμούς προθεσμίας στις τράπεζες (Term Deposits), σε διαλεγμένες μετοχές Αυστραλιανών εταιρειών και σε ακίνητα, αν είχαν τα χρήματσα που απιτούνταν. Τα ταμεία που διαχειρίζονταν από επαγγελματίες διαχειριστές, επένδυαν σε ομόλογα, Αυστραλιανά και ξένα, μετοχές Αυστραλιανών εταιρειών και ξένων και σε μερίδια μεγάλων εμπορικών κτιρίων (Property Unit Trusts), αφήνοντας ένα πολύ μικρό μέρος σε τραπεζικούς λογαριασμούς. Όλα δούλευαν σαν καλοκουρδισμένο ρολόϊ μέχρι την παγκόσμια οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2008. Η κάθετη πτώση των χρηματιστηρίων σε παγκόσμια κλίμακα, οδήγησε σε ζημίες μέχρι και 80% των κεφαλαίων σε ορισμένες περιπτώσεις. Οι επαγγελματίες διαχειριστές «πιάστηκαν στον ύπνο» αλλά δεν έχασαν καθόλου τον ύπνο τους αφού το μέτρο σύγκρισης της απόδοσής τους δεν είναι αν έκαναν κέρδη ή ζημίες, αλλά αν πήγαν καλύτερα από τους ανταγωνιστές τους ή την αγορά γενικότερα.
Αντίθετα, τα αυτοδιαχειριζόμενα ταμεία, βγήκαν αλώβητα από την κρίση στις περισσότερες περιπτώσεις αφού είχαν ένα σημαντικό μέρος των χρημάτων τους σε τραπεζικούς λογαριασμούς που συνέχιζαν να πληρώνουν τόκο. Αυτό που εξόργισε πολλά μέλη των μεγάλων συνταξιοδοτικών ταμείων, ήταν το γεγονός πως οι διαχειριστές συνέχισαν να πληρώνονται προμήθεια (1.90% επί των κεφαλαίων κατά μέσο όρο) την ώρα που οι ίδιοι έβλεπαν τις οικονομίες τους να εξανεμίζονται. Έτσι όσοι είχαν ποσά πάνω από $100,000 άρχισαν να σκέφτονται τη δημιουργία δικού τους αυτοδιαχειριζόμενου ταμείου. Πολλοί απέσυραν τις οικονομίες τους από τα μεγάλα ταμεία και δημιούργησαν δικότους. Έτσι υπερδιαπλασιάστηκαν τα αυτοδιαχειριζόμενα ταμεία και συνέχισαν να αποδίδουν καλύτερα από τα μεγάλα που διαχειρίζονται οι επαγγελματίες. Αυτό είχε σαν συνέπεια να ανησυχήσουν όλοι οι επαγγελματίες διαχειριστές. Τα συνταξιοδοτικά ταμεία είχαν συσσωρεύσει $1.7 τρισεκατομμύρια μέχρι τον Ιούνιο του 2012. Από αυτά το $1.550 τα διαχειρίζονταν τα μεγάλα ταμεία. Με μέσο όρο χρέωσης 1.90% επι των κεφαλαίων, οι επαγγελματίες διαχειριστές εισέπραταν περίπου $30 δισεκατομμύρια το χρόνο συν άλλα τόσα από διάφορες άλλες χρεώσεις. Τα ποσά που κινδύνευαν να χάσουν ήταν τεράστια και έτσι έβαλαν μπροστά το μηχανισμό της πολιτικής πίεσης (Lobby), των πολιτικών, ώστε να κάνουν τη ζωή δύσκολη στα αυτοδιαχειριζόμενα ταμεία και να ανακοπεί το κύμα φυγής κεφαλαίων από τα μεγάλα ταμεία προς τα αυτοδιαχειριζόμενα. Στελέχη των μεγάλων ταμείων, πλήρωναν μέχρι και $10,000 το άτομο για να παρακαθήσουν σε δείπνο με υπουργούς και σκιώδεις υπουργούς και να τους αναπτύξουν τις επιθυμίες τους για αλλαγή της νομοθεσίας που να ευνοεί τα ταμεία τους.
Εκατοντάδες χιλιάδες δολλάρια διατέθηκαν σαν δωρεές στις προεκλογικές εκστρατείες του Φιλελεύθερου και του Εργατικού κόμματος. Ακόμα περισσότερα διατέθηκαν σε διαφημίσεις στις μεγάλες εφημερίδες και σε εξειδικευμένα περιοδικά. Επιδέξια γραμμένα άρθρα άρχισαν να εμφανίζονται, συκοφαντώντας με το γάντι τα αυτοδιαχειριζόμενα συνταξιοδοτικά ταμεία. Μελλοντικοί κίνδυνοι κατάρρευσής τους από τάχα κακή διαχείριση εφευρέθηκαν, ώστε να προκαλέσουν παρέμβαση της κυβέρνησης χωρίς να προκληθούν αντιδράσεις. Η προηγούμενη κυβέρνηση των Εργατικών άλλαξε τη νομοθεσία περί ελεγκτών των συνταξιοδοτικών ταμείων. Ένα μικρό γραφείο δενθα μπορεί πιά να ελέγχει τους λογαριασμούς των αυτοδιαχειριζόμενων ταμείων και να υποβάλλει και τη φορολογική δήλωση, ακόμα και αν διαφορετικά άτομα υπογράφουν τον έλεγχο και τη δήλωση. Η κυβέρνηση επικαλέστηκε τη σύγκρουση συμφερόντων όταν οι δύο λογιστές εργάζονται για το ίδιο γραφείο. Σαν αποτέλεσμα, οι ελεγκτές μειώθηκαν από 11,000 σε περίπου 4,500 το 2013. Η κυβέρνηση όμως δεν βλέπει σύγκρουση συμφερόντων όταν ένας οικονομικός σύμβουλος (Financial Planner) μιας μεγάλης τράπεζας συμβουλεύει τον διαχειριστή ενός συνταξιοδοτικού ταμείου να επενδύσει όλα τα χρήματα υπό τη διαχείρισή του, σε προϊόντα της τράπεζας για την οποία εργάζεται, ακόμα και αν υπάρχουν πολύ καλύτερα στην αγορά από άλλους οργανισμούς. Ο στόχος είναι να κάνουν δύσκολη τη ζωή των αυτοδιαχειριζόμενων ταμείων.
Το καταφέρνουν με τη μείωση τωου αριθμού των ελεγκτών, πράγμα που θα σπρώξει τα μικρά ταμεία προς μεγαλύτερα λογιστικά γραφεία όπου η χρέωση για τον έλεγχο θα είναι μεγαλύτερη. Ταυτόχρονα, ο λογιστής που εμπιστεύονταν για χρόνια και που πραγματικά νοιαζόταν για την περιουσία του πελάτη του, δεν μπορεί να του δώσει συμβουλή αφού ο νόμος πιά το απαγορεύει για να τον προστατέψει. Χωρίς συμβουλή που να εμπιστεύονται και αντιμέτωποι με υψηλότερο κόστος, πολλά μέλη αυτοδιαχειριζόμενων ταμείων, αποφασίζουν να τα κλείσουν και να μεταφέρουν τα χρήματά τους στα μεγάλα ταμεία και τους επαγγελματίες διαχειριστές. Ο διωγμός που υφίστανται τα μικρά αυτοδιαχειριζόμενα συνταξιοδοτικά ταμεία, θα έχει σαν αποτέλεσμα, στην επόμενη οικονομική κρίση, να υπάρχουν ελάχιστα ταμεία που θα διασωθούν. Στο όνομα λοιπόν της «προστασίας τους» από υποτιθέμενη κακοδιαχείριση των μελών τους, η κυβέρνηση απλά προστατεύει τα δισεκατομμύρια που χρεώνουν τα μεγάλα συνταξιοδοτικά ταμεία, με τη σύμφωνη γνώμη της αντιπολίτευσης.
ΣΕ ΞΕΝΑ ΧΕΡΙΑ Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΩΝ WARRNAMBOOL CHEESE
Μας ξάφνιασε ευχάριστα ο Θησαυροφύλακας κ. Joe Hockey πριν τα Χριστούγεννα όταν σταμάτησε την εξαγορά της εταιρείας συλλογής, αποθήκευσης και εμπορίας σιτηρών, Graincorp από Αμερικανικό κολοσσό και τον επαινέσαμε γι αυτό.
Η απόφασή του όμως να επιτρέψει την εξαγορά της εταιρείας Warrnambool Cheese από την Καναδέζικη εταιρεία Saputo, σε βάρος της Αυστραλέζικης Μurray Goulburn η οποία προσέφερε υψηλότερη τιμή. Ο κ. Hockey όμως, της επέβαλε όρους που καθυστερούσαν την έγκριση της εξαγοράς και η Καναδέζικη εταιρεία κατάφερε να πάρει την πλειοψηφεια των μετοχών και να αποκτήση τον έλεγχο της εταιρείας.
Η Καναδέζικη εταιρεία, θα χρησιμοποιήση την Αυστραλία σαν βάση για εξαγωγή τυροκομικών προϊόντων, βούτυρου και γάλακτος σε σκόνη στις αγορές της Ασίας όπου η ζήτηση αυξάνεται συνεχώς. Κρίμα που τα μελλοντικά κέρδη από αυτές τις εξαγωγές θα πηγαίνουν στον Καναδά, εξ αιτίας της απόφασης του κ. Hockey.
First Published Kosmos Newspaper 31/01/2014 | Φωτογραφία από Pexels από το Pixabay