Γιώργο, γεια σου.
Η κουβεντούλα μας έγινε πλέον συντροφιά, αποκούμπι και παρηγοριά καθώς περνούνε τα χρόνια. Σ’ ευχαριστώ γι’ αυτήν την ωραία συντροφιά που μας κρατάει σ’ επαφή με την πραγματικότητα και τις αναμνήσεις. Και ξέρεις, η ζωή είναι ενέργεια, κίνηση, απασχόληση, σκέψη. Κι οι αναμνήσεις λουλουδίζουν τη ζωή στην τρίτη ηλικία. Τρίτη; Δεν ξέρω είναι μια κάποια ηλικία, ανάλογα με πως τη ζούμε. Τα θέματα που μας απασχολούν, τα ενδιαφέροντά μας, είναι αυτά που μας κρατάνε νέους και ακμαίους. Είπα ακμαίους, ε, όχι και ακμαίους, κακά τα ψέματα. Μελώσαμε, ωριμάσαμε, αλλά δεν τελειώσαμε, δεν ξοφλήσαμε. Η ζωή είναι τόσο ωραία και είναι τόσα τα ενδιαφέροντα να την γεμίσουμε. Κι έχουμε και τόσα να θυμόμαστε, αυτά που μας έδωσαν την γνώση και την πείρα. Και τις αναμνήσεις. Τη νιότη, τη δράση, την προσπάθεια, τη δημιουργία.
Ήρθαμε σ’ έναν άλλο κόσμο, αγνωστο, αλλιώτικο. Και ριζώσαμε και καρπίσαμε. Άλλαξε ο κόσμος, αλλάξαμε κι εμείς κι η ζωή μας άλλαξε. Και πέρα από την δική μας, την προσωπική μας τη ζωή, ζήσαμε τις αλλαγές και ζήσαμε και την κοινωνική ζωή.
Είχα κάτι φίλους τις προάλλες και η συζήτηση γύρισε στις κοινωνικότητες του χτες. Πέρα από τη δράση όλων μας στους Συλλόγους και τις Αδελφότητες, αναφέραμε και τους Ελληνες καλλιτέχνες που χαρήκαμε, τόσο μακριά από την πατρίδα. Μίλησαν για τον Καζαντζίδη που δεν τραγούδησε στο κατάμεστο Πάτινγκτον Τάουν Χωλ, γιατί δεν τον πλήρωσαν αυτοί που τον έφεραν, μίλησαν για τον Θεοδωράκη, τη Μελίνα Μερκούρη, τον Χατζηχρίστο, την Καλουτά, το Σώτο Παναγόπουλο, αυτή τη υπέροχη άλλοτε φωνή που είχε μείνει μόνο η φωνή χωρίς τη μελωδία. Μεγάλα ονόματα στο ελληνικό καλλιτεχνικό στερέωμα που χαρήκαμε κι εμείς εδώ. Κατέβας, Τίκης, Διονυσίου, Αντύπας, Σιδέρης, Σφακιανάκης, Νταλάρας, Πλούταρχος, Γιώτα Λύδια, Άννα Βίσσυ, Πανταζής, Μενιδιάτης, Καρράς, Αδελφοί Κατσάμπα, Τριο Μπελκάντο, δεν μπορώ να πω πως τους είδα και ότι τους θυμάμαι όλους, αλλά μπορώ να αναφέρω μερικούς που είδα και ξεχώρισα. Πέρα από τους λαϊκούς τραγουδιστές ήταν κι άλλοι καλλιτέχνες που χαρήκαμε την παρουσία τους. Εγώ πρόλαβα τον Γούναρη και τη Βέμπο, την μεγάλη και διάσημη Ελληνίδα πιανίστρια την Τζίνα Μπαχάουερ, τον αλλο διάσημο πιανίστα, το παιδί θαύμα, το Μιχάλη Σγουρό, την Νάνα Μούσχουρη, τη δική μας σοπράνο την Ελένη Ζερεφού, τον Πάριο, που εκτός την υπέροχη φωνή του, εντυπωσίασε και με την παρουσία του. Ήταν σαν οικοδεσπότης που καλωσορίζει τους καλεσμένους του, τόσο φιλικός, τόσο κοντά στο κοινό. Το ίδιο φιλική και ευπροσήγορη ήταν κι η Ξανθίππη Καραθανάση, μια άλλη εξαίρετη ερμηνεύτρια των παραδοσιακών μας τραγουδιών. Μια άλλη ξεχωριστή φωνή ο Ηλίας Κλωναρίδης. Έχουν έρθει τόσοι πολλοί καλλιτέχνες.
Ξαρχάκος και ηθοποιοί, Βουγιουκλάκη, Βέγγος και, και, και … πού να βρεις ‘άκρη.
Η Βέμπο, η τραγουδίστρια της νίκης, που τραγούδησε στο Δημαρχείο του Σύνδευ δεν είχε υπέροχη φωνή, ήταν όμως μοναδική, χρωμάτιζε το τραγούδι της, του έδινε έκφραση. Το ξαναλέω, δεν τους είδα κι ούτε τους θυμάμαι όλους. Μάλιστα είχα και μια εμπειρία. Μια μέρα ήρθε στο γραφείο μια κυρία, είδε ελληνικές αφίσες και μου ζήτησε να κάνει ένα τηλεφώνημα. Την άκουσα να λέει, γεια σου, είμαι η Χαρούλα, αλλά το μόνο που σκέφτηκα ήταν, αφού δεν ήταν σπουδαίο τηλεφώνημα γιατί ζήτησε να το κάνει σε δημόσιο γραφείο. Μετά ανακάλυψα πως ήταν η Χαρούλα Λαμπράκη και ντράπηκα που δεν τη γνώρισα, δεν της μίλησα. Κατάλαβα, αυτό περίμενε, αναγνώριση.
Αυτά με τους Έλληνες καλλιτέχνες, γνώρισα αρκετούς που ερχόντουσαν στο κρατικό ραδιόφωνο για παρουσίαση. Κι εκεί ήταν και τα ευτράπελα! “Εγώ βασικά, έχω τραγουδήσει και στο εξωτερικό, Κύπρο, Γερμανία,” ήταν κι άλλοι, αξιόλογοι και μετρημένοι. Ο Μιχάλης Βιολάρης, η Μαρίζα Κώχ και τόσοι άλλοι….
Μπορείς να φτιάσεις κατάλογο; Εκείνο που βγαίνει είναι ότι δεν είμαστε ποτέ μακριά από τα δικά μας. Όπως δεν είμαστε και από τα πολιτικά. Εκεί κι αν είμαστε κοντά! Και παθιάζουμε και φανατιζόμαστε και δοκιμάζουμε πάντα κάτι καινούριο ελπίζοντας πως θα αλλάξουν τα πράγματα. Χωρίς να σκεφτόμαστε ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται.
Έλα γεια σου, να είμαστε καλά,
Γρηγόρης
Πιες στου γιαλού τη σκοτεινή ταβέρνα το κρασί σου,/σε μι’ άκρη τώρα π’ άρχισαν ξανά τα πρωτοβρόχια
πιες το με ναύτες και σκυφτούς ψαράδες αντικρύ σου,/μ’ ανθρώπους που βασάνισε κι η θάλασσα κι η φτώχια.
Πιές το η ψυχή ξένοιαστη τόσο πολύ να γίνει/που αν έρθει η μοίρα σου η κακιά να της χαμογελάσεις.
Καημοί καινούριοι αν έρθουνε μαζί σου ας πιούν κι εκείνοι/κι αν έρθει ο χάρος ήρεμα κι αυτόν να τον κεράσεις.
Λάμπρος Πορφύρας
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Γειά σου κι’ εσένα Γρηγόρη,
Η κουβεντούλα μας είναι συντροφιά και για πολλούς άλλους σιωπηλούς φίλους που ακούν χωρίς να μιλούν, όπως συμβαίνει στις μεγάλες παρέες. Εγώ, πάντως, θα ήθελα ν’ ακούσω τη φωνή τους, τις δικές τους αναμνήσεις, τις δικές τους εμπειρίες, τα δικά τους σχόλια. Να μάς πουν την ιστορία τους, τα επιτεύγματά τους με φωτογραφίες τους παλιές που απαθανατίζουν μια δύσκολη, αλλά αξέχαστη εποχή που μεγαλουργήσαμε σαν άτομα και ομογένεια.
Μην ευχαριστείς εμένα καλέ φίλε, εμείς πρέπει να σ’ ευχαριστήσουμε για την μεγάλη προσφορά σου και το απόσταγμα τής εμπειρίας σου σ’ αυτή την φιλόξενη χώρα που τόσο γενναιόδωρα συνεχίζεις να μάς προσφέρεις από αυτή τη στήλη. Οι αναμνήσεις μας είναι κληρονομιά ανεκτίμητη που πρέπει να διαφυλάξουν τα παιδιά μας, γι’ αυτό πάντα λέω πως χρειαζόμαστε και ένα μεταναστευτικό μουσείο μέσα σε ένα πολιτιστικό κέντρο.
Τρίτη ηλικία; Είναι ο πολιτικά ορθός χαρακτηρισμός των γερόντων, αλλά σε ποιά ηλικία γερνά ο άνθρωπος; Εχω δει κουρασμένους “γέρους” 30 χρονών και σφριγηλούς “νέους” 70 χρονών και βάλε. Θα μού πεις, βέβαια, κακά τα ψέματα Χατζηβασίλη, τα γεράματα δεν κρύβονται, κάτι ποναλάκια εδώ κι’ εκεί, κάτι η χοληστερίνη, κάτι ο διαβήτης, κάτι και λίγη άνοια, αποκαλύπτουν την ηλικία μας. Και αν τα κρύψουμε αυτά, πώς να κρύψουμε τις ρυτίδες και τα άσπρα μαλιά;
Σωστά όλα αυτά γιατί δεν ζω με ψευδαισθήσεις, εκείνο που έχει σημασία, όμως, είναι αν νιώθεις ότι δεν είσαι ξοφλημένος όπως λες, ότι δεν έκλεισες τους λογαριασμούς σου με τη ζωή. Να προγραμματίζουμε για το αύριο και ας είναι η τελευταία μέρα μας στον πλανήτη, γιατί δεν πρέπει ν’ αφήσουμε πίσω μας μερεμέτια.
Με τη νυχτερινή ζωή ποτέ δεν είχα αγαθές σχέσεις και κάποτε που εξόκειλα πίνοντας ένα ποτήρι παραπάνω και χορεύοντας αυτοσχεδιάζοντας, μού έκοψε τη φόρα μια καλή φίλη “σταμάτα να πίνεις γιατί θα γίνουμε ρεζίλι σήμερα”. Γι’ αυτό δεν έχω δει ποτέ τις αοιδούς και τραγουδιστές που αναφέρεις, αν και έχω ακούσει, τραγουδήσει και αγαπήσει τα τραγούδια τους. Πάντως, προτιμώ τον καλό μεζέ, με καλή παρέα και ενδιαφέρουσα συζήτηση από την βαβούρα στα… σκυλάδικα. Αλήθεια, Γρηγόρη, τί σχέση έχουν τα σκυλιά με τη διασκέδαση; Μήπως το… γαύγισμα, λέω.
Δεν μπορούσες, πάντως, να μην αναφέρεις τη μαγική λέξη “πολιτικά”, αλλά δεν θα τσιμπήσω το δόλωμά σου σήμερα. Ας περιμένουμε πρώτα το εκλογικό αποτέλεσμα στις εκλογές τής Κυριακής όπου θα βασιλέψει ο φανατισμός!